نقشه برداري
- توضیحات
- منتشر شده در 19 مرداد 1391
- بازدید: 9439
نقشهبرداری، به عنوان علم تهیه نقشه و اطلاعات مکانی، نقش عمده‌ای را در تهیه اطلاعات زیرساختی به منظور توسعه پایدار جوامع ایفا می‌کند. تصمیم‌گیری نقشه، به عنوان پایه و زیربنای کلیه تصمیم‌گیری‌ها میباشد و بدون در اختیار داشتن اطلاعات مکانی یا نقشه‌های دقیق و به روز، برنامه‌ریزی و در کلیه امور عمرانی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیازمند صرف زمان و هزینه بسیار زیادی میباشد.
از تهیه‌ی نقشه‌های شهرها، جاده‌ها، خیابان‌ها، سازه‌های بزرگ عمرانی(پل‌ها، تونل‌ها، آسمان‌خراش‌ها و برج‌ها، سدها) تا تهیه یک تصویر با دقت بسیار بالا از اجرای درونی بدن انسان، تحت پوشش این علم روز میباشد.
رشته‌ی مهندسی عمران-نقشه برداری(یا به طور صحیح تر مهندسی نقشه برداری) از 5 گرایش اصلی تشکیل شده است که در دوره ی کاردانی تا حدودی به دروس مربوط به این گرایش‌ها اشاره می‌شود.
هم اکنون علاوه بر نقشهبرداری کلاسیک که تهیه نقشه از سطح زمین و با روش‌های مستقیم زمینی میباشد، علوم نقشه برداری شامل تخصص‌های ذیل نیز میباشد:
گرایش GIS (Geospatial Information System): این گرایش که یک رشته‌ی کاملاً کامپیوتر مبنا میباشد کاربردهای بسیار در علوم مختلف دارد:
•تهیه نقشه های کاداستری شهری
•سیستم اطلاعات زمینی(LIS)
•ساختار اطلاعات مکانی (SDI)
•سیستم ها ی ناوبری (AVLS)
•سیستم های موقعیت مبنا(LBS)
از زمینه‌های کاری این رشته میباشد. در این رشته ما به تهیه یک سیستم جامع(پایگاه داده) در دامین مورد نظر می‌پردازیم. همچنین انواع آنالیز‌های مکانی که روی داده‌ها قابل اعمال میباشد نیز تحت پوشش هستند.
ژئودزی (Geodesy): ژئودزی علم شناخت و مطالعه ی شکل و تغییرات زمانی زمین و میدان ثقل آن توسط ابزاری مانند ماهواره ها و ثقل سنج (گراویمتر ها) میباشد. امروزه ماهواره‌ها به عنوان یک ابزار قدرتمندی در ژئودزی ماهواره‌ای مطرح می‌باشند و کاربری‌های متعددی به خود اختصاص داده‌اند.
ارتباط بین ایستگاه های مشاهداتی و ماهواره ها در سه روش دسته بندی شده اند که عبارتند از:
•روش های زمین به فضا( مثل SLR، ترانزیت ، GNSS)
•روش ها فضا به زمین ( مانند InSar و آلتیمتری )
•روش های فضا به فضا( مانند ردیابی ماهواره به ماهواره )
در این رشته به بحث در رابطه با موارد زیر پرداخته خواهد شد:
•land slide (لغزش زمین)
•تعیین ژئویید
•جابجایی ناشی از زلزله و آتشفشان ها( Earthquake and volcano deformation )
•تعیین مدار (orbit determination)
فتوگرامتری (Photogrametry) : در این موضوع به تهیه نقشه از عکس‌ها‌ی هوایی گرفته شده توسط دوربین‌های متریک فتوگرامتری که در هواپیما سوار شده اند، پرداخته می‌شود.
•شرط هم خطی
•شرط هم صفحه ای
•توجیه نسبی تصایر
•توجیه داخلی
•توجیه مطلق
•کالیبراسیون دوربین ها
•تهیه ی ارتو فتو
•لیزر اسکنر ها
•فتوگرامتری برد کوتاه (close range) از مفاهیمی میباشد که در این گرایش به آن می پردازند.
سنجش از دور (RS) : این رشته به طور کلی به کار با تصاویر ماهواره‌ای می‌پردازد.
•روش تهیه تصاویر ماهواره
•انواع ماهواره های سنجش از دور
•انواع فیلتر هایی که به تصاویر اعمال می‌گردند
•استخراج عوارض از تصاویر ماهواره‌ای
•تهیه DEM یا مدل رقومی سطح زمین
•و بسیاری از محصولات دیگر که همگی ازتصاویر ماهواره ای نشات گرفته‌اند.
هیدروگرافی (Hydrography) :
هیدروگرافی به معنی نقشه‌بردارى از آب‌هاى روى زمین میباشد. تهیه نقشه‌هایی از سطح سخت دریاها (DEM زیر آب‌ها) کار اصلی این رشته میباشد. تلفیق این رشته با RS باعث ایجاد زمینه‌های کاری متنوع و جدیدی در دریانگاری می‌شود. تعیین MSL یا mean sea level از کارهایی که در این گرایش انجام می‌شود.
معرفی گروه مهندسی نقشه برداری موسسه آموزش عالی امام جواد(ع):
کمبود شدید مؤسسات آموزشی رشته مهندسی نقشهبرداری در سطح استان یزد از یک سو و نیاز روزافزون جامعه به نیروی انسانی متخصص در این رشته از سوی دیگر، موجب شد تا در مؤسسه آموزش عالی امام جواد(ع) یزد و در راستای ارائه خدمات آموزش فنی به جوانان این مرز و بوم، سنگ‌‌بنای گروه مهندسی نقشهبرداری گذاشته شود.
بدین ترتیب گروه نقشهبرداری موسسه آموزش عالی امام جواد(ع) از نیمسال اول سال تحصیلی 91-90 با پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی فعالیت خود را آغاز نمود. این گروه با جذب اساتید و تهیه امکانات مورد نیاز فعالیت خود را گسترش داده و با توجه به ماهیت فنی و مهندسی این رشته، این رشته به دانشکده فنی و مهندسی منتقل گردید.
بررسی آمار و ارقام فارغ التحصیلان آن در قبولی آزمون‌های مقاطع عالیه تحصیل و همین‌طور تصدی پست‌های مناسب ،همگی باعث شده‌اند که در حال حاضر گروه مهندسی نقشهبرداری دانشگاه امام جواد(ع)، بعنوان یک گروه شاخص و بارز در سطح جامعه فنی استان یزد مطرح شود و نقشی کلیدی و عمده در تربیت کادر متخصص نقشهبرداری مورد نیاز کشور ایفا نماید.
پذيرش دانشجو:پذيرش دانشجويان رشته نقشه برداری از طريق کنکور کاردانی می باشد. مؤسسه آموزش عالی امام جواد(ع) زير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فناوری فعاليت نموده و کليه قوانين و سرفصل‌های درسی اين وزارتخانه را اجرا می‌کند و دانشجويان خود را تنها از طريق سازمان سنجش آموزش کشور پذيرش می‌نمايد.
ادامه تحصیل:
هم اکنون امکان ادامه تحصیل در این رشته در کلیه گرایش‌ها (فتوگرامتری، ژئودزی، سنجش از دور، سیستم اطلاعات مکانی و هیدروگرافی) تا سطح دکتری در ایران وجود دارد.
نقش و توانایی فارغ التحصیلان
•همکاری در عملیات نقشه برداری از قبیل میرگیری و ژالن گذاری، - مترکشی، ساختمان و نصب علائم و نشانه‌ها و علامت‌دادن
•مستند سازی اکیپ‌های نقشهبرداری
•تعیین تجهیزات مورد نیاز نقشهبرداری
•اجرای عملیات کارتوگرافی و ترسیم با دست
•انجام خدمات کارهای مقدماتی هیدروگرافی، ژئودزی، کاداستروفتوگرامتری
•نظارت و سرپرستی کارگاه‌های نقشهبرداری
•استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری در نقشهبرداری
مشاغل قابل احراز:
نقشه بردار مسیر (راه ، راه آبی ،کانال آب ، خطوط لوله های گاز، نفت، آب و مسیرهای انتقال نیرو و امثال آن)
کارتوگراف و رسام (روش های معمولی، اسکرایبینگ، اتوماسیون)
کاردان مترکشی، ترازیابی، تاکئومتری و نقشه برداریهای ساده
کاردان نقشه بردار مناطق محدود
کاردان دستگاه‌های فتوگرامتری (آنالوگ، دیجیتال و ... ) و دستگاه‌های الکترونیکی مربوطه
کاردان خدمات کارهای هیدروگرافی، عمق یابی، اقیانوس شناسی و دستگاه‌های الکترونیکی مربوطه
کاردان خدمات ژئودزی ( کلاسیک، فیزیکال، ماهواره ای و ...)
محتوای درسی رشته نقشه برداری:
مجموع واحدهای دوره کاردانی پیوسته 168 واحد به شرح زیر است:
دروس سه ساله اول مجموعاً معادل 96 واحد دبیرستانی است که هر واحد نظری آن معادل 30 ساعت و هر واحد عملی آن بسته به نوع درس بین 60 تا 90 ساعت، کارآموزی حداکثر 2 واحد است که هر واحد آن معادل 120 ساعت می باشد.
ب - دروس 2 سال آخر شامل 72 واحد دانشگاهی است که 11 واحد آن دروس عمومی مصوب شورای عالی برنامه ریزی است و هر واحد نظری معادل 16 ساعت، هر واحد آزمایشگاهی معادل 32 و هر واحد کارگاهی معادل 48 ساعت می باشد و 2 واحد کارآموزی که هر واحد آن معادل 120 ساعت است. دروس آزمایشگاهی و کارگاهی یک واحدی می تواند تا 48 و 64 ساعت افزایش یابند.
تجهیزات:
•انبار تجهیزات: محل نگهداری و سرویس وسایل و تجهیزات کارهای نقشه برداری زمینی است که در آن تجهیزاتی مانند GPS های ایستگاهی و دستی، توتال استیشن، تئودولیت، ترازیاب، قطب نما، متر با کلیه تجهیزات جانبی مانند سه پایه، شاخص، رفلکتور و ... در این محل برای استفاده دانشجویان وجود دارد.
•کارگاه نقشه کشی: با توجه به نیاز رشته های مختلف به کارگاه های نقشه کشی که به میزهای ترسیم مجهز می باشند، این رشته به همراه تعدادی دیگر از رشته ها از سه کارگاه نقشه کشی دانشکده علوم پایه و یک کارگاه نقشه کشی دانشکده فنی و مهندسی استفاده می نماید.
•سایت کامپیوتر: به منظور برگزاری تعدادی از کلاس های عملی آموزش نرم افزارهای تخصصی، این گروه از سایتهای دانشکده فنی و مهندسی به طور مشترک با سایر رشته های این دانشکده استفاده می نماید. همچنین دانشجویان می توانند از سایت های نرم افزار و اینترنت دانشگاه واقع در ساختمان IT نیز به صورت نامحدود استفاده نمایند.
مدیر گروه
نازنین دیهیمیمرتبه علمی: استادیار
سوابق تحصیلی:
- لیسانس مهندسی معدن دانشگاه یزد
- فوق لیسانس مهندسی معدن دانشگاه یزد
- دکتری مهندسی معدن دانشگاه امیرکبیر
مدرسان گروه:
حامد توانامرتبه علمی: استادیار
سوابق تحصیلی:
- لیسانس مهندسی معدن دانشگاه یزد
- فوق لیسانس مهندسی معدن دانشگاه آزاد تهران
- دکتری ژئوفیزیک دانشگاه علوم تحقیقات تهران
•کاظم گنجی
لیسانس نقشه برداری دانشگاه اصفهان
فوق لیسانس نقشه برداری دانشگاه تهران
•محمد حسینی
فوق لیسانس نقشه برداری دانشگاه خواجه نصیر طوسی
•منیره السادات میرعبداللهی
لیسانس کارتوگرافی دانشگاه آزاد اسلامی تهران
فوق لیسانس اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران
دانشجوی دکتری جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی تهران
